• Drukuj
• E-mail

Szczegóły

Utworzono: 21.04.2017 14:28

Odsłony: 1524

W Muzeum Ziemi Chełmskiej można oglądać wystawę prac małżeństwa Mąków z Rożdżałowa. Przy Lubelskiej 56a, zaprezentowane zostały wczesne prace z lat siedemdziesiątych, które są w posiadaniu muzeum. Wśród eksponatów są obrazy, wycinanki i pisanki autorstwa p. Stanisławy i rzeźby jej męża Waleriana (Walerian Mąka zmarł w 2004r.). 

Sztuka w życiu rodziny Mąków nabrała większego zdarzenia w latach siedemdziesiątych, kiedy p. Stanisława ze względów zdrowotnych musiała zrezygnować z pracy na roli.

Prace rodziny Mąków już od lat siedemdziesiątych zdobywają najwyższe nagrody na festiwalach, przeglądach i konkursach związanych ze sztuką ludową (Patrz tabela). Małżonkowie podzielili świat sztuki między siebie. Pani Stanisława skupiła się na malarstwie, tworzeniu wycinanek i pisanek, natomiast pan Walerian z wielką łatwością rzeźbił w drewnie. Choć jak powiedziała artystka zdarzały się odstępstwa od tej reguły. Mąż również malował. Z pod jego ręki wyszły trzy obrazy, jednak mąż stwierdził że moje są lepsze i skupił się na rzeźbie. Obrazy Waleriana Mąki pozostają w prywatnych zbiorach pani Stanisławy. Jednak szersze grono miłośników sztuki ludowej będzie miało możliwość ich obejrzenia, zarówno w albumie obecnie przygotowywanym przez Biuro Promocji Urzędu Gminy Chełm, jak i na wystawie towarzyszącej promocji albumu.

Planowana publikacja będzie swoistego rodzaju przekrojem twórczości Państwa Mąków, zarówno chronologicznym jak i rodzajowym, ponieważ znajdą się w nim prace ze wszystkich dziedzin w jakich tworzyli na przestrzeni kilkudziesięciu lat.

Twórczość artystów z Rożdżałowa została doceniona nie tylko w regionie, ale i przez muzea i znawców sztuki ludowej z Krakowa, Łodzi czy Torunia. W latach osiemdziesiątych państwo Mąka prowadzili również zajęcia dla polonii z Francji.

Wzmianki o ich twórczości pojawiają się od kilkudziesięciu lat w lokalnej prasie, almanachach i audycjach radiowych. Prezentacja albumu przygotowywanego przez Biuro Promocji planowana jest jesienią, będzie jej towarzyszyć duża wystawa prac  rodziny Mąków.

 Stanisława Mąka urodziła się w 1938 r. we wsi Depułtycze Królewskie. Twórczością zajęła się w roku 1972, kiedy to po ciężkiej chorobie nie mogła wykonywać ciężkich prac w gospodarstwie prowadzonym wraz z mężem. Zaczynała od rzeźby, ale pędzel, płótno i farby okazały się wdzięczniejszymi materiałami. Jej obrazy to malowana dokumentacja ilustrująca architekturę wiejską (m.in.. chałupy, wiatraki, młyny, kościoły), obrzędy ludowe, bardzo często już zanikające (m. in. sobótki, majenie krów, kolędnicy, dożynki, darcie pierza), a także tradycyjne zajęcia wiejskie (kopanie ziemniaków, żniwa, pieczenie chleba i wiele innych). Zafascynowały ją również kwiaty, duże, bujne rozkwitłe na płótnie oraz pełne dostojeństwa i mistycyzmu ikony. Realistyczne i narracyjne ujmowanie treści, bogactwo i ciepło barw, to charakterystyczne elementy wyróżniające jej malarstwo. Jej dotychczasowy dorobek to około kilkuset obrazów. Zdobi również pisanki, wykorzystując wosk i technikę batikową. Są to misterne dzieła wykorzystujące motywy ludowe, roślinne, religijne. Podobnie jest z wycinankami. Ażurowe cięcia, układają się we wzorzyste kompozycje   i scenki rodzajowe.

 Walerian Mąka urodził się w roku 1931, zmarł w 2004. Pierwsze wiersze zaczął pisać mając dwadzieścia lat, w odróżnieniu do rzeźby, którą zajął później, dopiero w roku 1972, kiedy przekazał ziemię za rentę. Jego twórczość to właśnie te dwa nurty, które uzupełniają się nawzajem, poruszając tematykę mu najbliższą i dobrze znaną „... o ziemi swej piszę ten wiersz, dłutem, pługiem i piórem, chce wynieść go  - jak czynił wieszcz wysoko ponad chmury ...”. Ludzie, zdarzenia, zjawiska, zwykłe ludzkie uczucia, problemy, tradycje, przyroda, obyczaje, wspomnienia przewijają się w zwrotkach jego balladowych  wierszy i zaklętych w drewno postaciach. Ciekawa interpretacja, zwarta budowa, wyrazistość tematu to cechy wyróżniające jego dzieła zarówno poetyckie, jak i rzeźbiarskie. Ale to nie wszystkie zainteresowania jakie posiadał ten twórca ludowy. Zbierał stare monety, zajmował się archeologicznymi znaleziskami, których część przekazał do muzeów.   Oboje mają za sobą wiele wystaw, zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych, kiermaszy, spotkań w różnych miejscowościach naszego regionu, jak i Polski. Wielokrotnie nagradzani, wyróżniani za swoje prace na różnego rodzaju konkursach i przeglądach twórczości ludowej i amatorskiej.