Oddali hołd zamordowanym

4 lipca w Kumowej Dolinie w asyście kompanii honorowej z chełmskiego garnizonu, pocztów sztandarowych oraz przybyłych gości, odbyły się uroczystości 75 rocznicy zbrodni hitlerowskiej - rozstrzelania polskiej inteligencji z powiatów chełmskiego, krasnostawskiego i zamojskiego, wśród których znaleźli się głównie politycy, działacze samorządowi, oficerowie Wojska Polskiego, nauczyciele. Obchody rozpoczęły się od wystawienia posterunku honorowego.  

Następnie odprawiona została Msza Święta Polowa koncelebrowana przez ks. dziekana Józefa Piłata oraz przybyłych księży. Homilię wygłosił ks. J. Piłat. Po wystąpieniu wójta gminy Wiesława Kociuby oraz Krystyny Wąsik, reprezentującą rodziny pomordowanych, odczytano Apel Pamięci zakończony salwą honorową. Doniosła uroczystość zakończyła się złożeniem wieńców  przez delegacje: Związku Kombatantów RP, Gminnego Koła Związku Kombatantów RP, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego, Urządu Wojewódzkiego Woj. Lubelskiego – Delegatura w Chełmie, Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Chełmie,  Urządu  i Rady Miasta Chełm, Urzędu i Rady Miasta Krasnystaw, Starostwa Powiatowego w Krasnymstawie, Starostwa Powiatowego w Chełmie, Nadleśnictwa w Chełmie, Garnizonu w Chełmie, Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej w Chełmie, Komendy Miejskiej Policji w Chełmie, Państwowej Straży Pożarnej w Chełmie, dyrektorów i uczniów szkół Gminy Chełm, Ochotniczej Straży Pożarnej Gminy Chełm, Urzędu i Rada Gminy Chełm. Organizatorem uroczystości była Gmina Chełm.

Kumowa Dolina była miejscem egzekucji ofiar akcji AB. Główną akcję funkcjonariusze gestapo przeprowadzili w dniach 3-4 lipca 1940 roku. Ofiarami były osoby aresztowane miesiąc wcześniej w Krasnymstawie i Chełmie. Na miejsce kaźni oprawcy przywieźli ofiary samochodami. W niewielkiej dolinie przygotowany był dół. Po rozstrzelaniu więźniów ciała zostały oblane benzyną i spalone. Lista rozpoznanych osób rozstrzelanych w Kumowej Dolinie (w sumie było ich ok. 115): Kociuba Wincenty - poseł na Sejm RP, Tomaszewski Tadeusz – Prezydent Chełma, Umiński Stefan – Wiceprezydent Chełma, Prost Edmund – kapitan WP, Bałazy Henryk – chorąży WP, Żurawski Kazimierz – lekarz i oficer WP, Szwedówna Stefania – działaczka harcerska, Stępniewski Jerzy – nauczyciel gimnazjalny, Wirska Maria – nauczycielka, Godlewski Mieczysław – notariusz, Sztaba Jan – dyrektor cukrowni w Rejowcu, Pyszora Stefania, Krawczyk Stanisław, Łabica Jan, Meysztowicz Wiesław, Sawicki Leon, Stafiński Jan, Wierzbicki Czesław, Zacharjasiewicz Teofil, Bieńkowski Jerzy, Bieńkowski Edward, Epsztein Leon, Gutowski Paweł, Huskowski Stanisław, Janisławski Józef, Janisławski Kazimierz, Kaczorowski Feliks, Kowalewski Tadeusz, Niewidziajło Michał, Pawłowski Feliks, Piwowarski Wacław, Rusek Jan, Szczotka Karol, Wilczkiewicz Stanisław, Wisz Paweł, Wiśniewski Michał.